- 01.02.2025
- 270
- нет
“ Мин доҕорум поэзия…”

Саха литературатыгар саҥа хайысхалары бастакынан түстээбит, дэгиттэр талааннаах чулуу суруйааччыбыт, поэт, прозаик Иван Михайлович Гоголев-Кындыл бөдөҥ драматург уонна ураты суоллаах прозаик быһыытынан киэҥник биллэр.
Иван Гоголев төрөөбүтэ 95 сылын сахабыт сирин үрдунэн тохсунньу ыйбыт 18 күнүгэр киэҥник бэлиэтэммитэ.
Тохсунньу 31 күнүгэр “Эйгэ” библиотекаҕа улахан кылаас үөрэнээччилэригэр аналлаах “Мин доҕорум поэзия…” литературнай-музыкальнай чаас ыытылынна.
Бу үөрүүлээх тэрээһин Бүлүү улууһун кииннэммит библиотечнай тиһигин директора Н.Н. Харлампьев эҕэрдэ тылыттан саҕаланна.
Эдэр көлүөнэ ыччаттарбыт Иван Гоголев 65 сааһыгар аналлаах юбилейнай видеоархыыбыттан, «Сүрэҕим, өйүн уотун норуоппар аныыбын…» презентацияны сэргээн көрдүлэр-иһиттилэр,
“Мин кынаттаах атым көтөр” кинигэ быыстапкатын билистилэр.

Бу тэрээһиҥҥэ ыалдьыт буолан кыттыыны ылла Иван Гоголев-Кындыл аймаҕа, балта Елена Иннокентьевна Каменева. Кини И. Гоголев төрүччүтүн кылгастык билиһиннэрэн туран кини хоһоонноругар айыллыбыт ырыалары Роман Леонтьев, Урсун Винокуров “Сахам сирэ барахсан”, Елена Каменева, Надежда Васильева “Барыта үчүгэй” уонна Вера Кривошапкина “Лена эбэккэм” толордулар.
Саха народнай поэта Уйбаан Гоголев-Кындыл төрөөбүт литературатыгар,
Россия культуратыгар киллэрбит улуу кылаата умнуллубат! Саха поэзиятын ойуулуур-дьүһүннүүр ньымаларынан байыппыт, саҥа үрдүк кэрдиис кэмҥэ таһаарсыбыт поэттартан биирдэстэрэ буолар.
Кини айымньыларын сэргээн ааҕыҥ диэн ыҥыран туран Уйбаан Кындыл туһунан 10 чахчыны билсиҥ!
1. Кини бастакы псевдонима – Витаминин диэн.
2. Кини ырыа буолбут хоһоонноруттан саамай сөбүлүүр ырыата – “Сахам сирэ барахсан”. Бу хоһоону Саха Республикатын иккис гимнэ, эбэтэр официальнайа суох гимн дииллэр.
3. Кини саха поэттарыттан бастакынан “Күн хайата” диэн ааттаах хоһоонунан суруллубут романы суруйбута. Роман уопсайа 7.500 строкалаах, онтон А.Пушкин “Евгений Онегина” 4.500 строкалаах.
4. Кини Россияҕа бастакынан олохтоммут “Северная звезда” диэн литературнай премия лауреатынан буолбута.
5, “Саллаат сүрэҕэ” диэн пьесатын Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа, буойун, артиллерист Гаврил Протодьяконовка анаабыта.
6. Кини саха маҥнайгы оператын авторынан буолар. Опера аата “Хотугу сибэкки”.
Бу опера сүрүн геройа Татыйык. Онтон бу Татыйык – прототибынан буолар поэт кэргэнэ М.А. Черткова. Поэт кэргэнигэр уопсайа 50 сонеты уонна 20 хоһоону анаабыта.
Мария Черткова биллиилээх ученай-селекционер, үүнээйиттэн саҥа сорду ылыынан дьарыктаммыта. Кэргэнниилэр иккиэн биир ааттаах айымньылаахтар. Ол Иван Гоголев “Хара кыталык” диэн романа, Мария Черткова “Хара кыталык” диэн моонньоҕон, хара хаптаҕас саҥа сордун айбыта.
7. Сүүрбэһис үйэ уһулуччулаах режиссера Федот Потапов театрга 30 сыл устата үлэлиирин тухары Кындыл айымньытынан уопсайа 23 айымньыны сценаҕа туруорбута, ол кэми кини “Гоголев театрын кэмэ” диэн ааттыыр.
8. Кындыл кыргыттара иккиэн айар дьоҕурдаах дьон. Елена Ивановна – саха академическай драма театрын кылаабынай худуоһунньуга, кыра кыыһа Анна Ленская суруйааччы, тылбаасчыт.
9. Кини айар олоҕун 3 кэрдиис кэмҥэ араараллар — Витаминин, Иван Гоголев уонна Кындыл Уйбаан диэн. Тоҕо? Витаминин – оҕо саас, поэзия хонуутугар бастакы хардыылар. Иван Гоголев – саха поэзиятыгар чаҕылыйа оонньообут чаҕылхай уоттаах хотугу сулус. Кындыл Уйбаан – олох муудараһын иҥэриммит улуу поэт, драматург, прозаик уонн философ.
10, Саха литературатын историятыгар икки чаҕылхай сулус, хатыламмат, ким да ситиспэтэх икки чыпчаала баар дииллэр. Ол биллэн турар Алампа уонна Уйбаан Кындыл.



Если вам понравилась статья, не забудьте нажать на сердечко